Ο Νικόλας ο Άσιμος έλεγε κάποτε, “Εγώ με τις ιδέες μου κι εσείς…“
Είναι ο εσωτερισμός ενός αντισυμβατικού ανθρώπου-καλλιτέχνη που απέκτησε ακραία συνείδηση, έως και πέρα από τον αναρχισμό, ωστόσο ειλικρινής στις απόψεις / στίχους του.
Ο Τολστόι έλεγε για τον άνθρωπο:
“Ο άνθρωπος είναι ένα κλάσμα που αριθμητή έχει την πραγματική του αξία και παρονομαστή την ιδέα που έχει για τον εαυτό του”. Και εξηγεί: “Ο αριθμητής παραμένει ο ίδιος, δηλαδή η πραγματική αξία κάποιου, αλλά όσο μεγαλώνει ο παρονομαστής, η ιδέα που έχει κάποιος για τον εαυτό του, τόσο μικρότερο γίνεται το κλάσμα, δηλαδή ο ίδιος ο άνθρωπος”.
Δύο διαφορετικοί κόσμοι, που δουλεύουν παράλληλα στον ίδιο άνθρωπο. Οι ιδέες του και η ιδέα για τον εαυτό του. Ή μήπως δεν είναι τόσο αποκλίνουσες αυτές οι καταστάσεις; Μήπως δημιουργούμε άποψη για τον εαυτό μας με βάση μια γενικότερη κοινωνική συνείδηση;
Η επιγραφή στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς “Γνώθι σαυτόν” σχεδόν αμφισβητήθηκε από τον Βόλφγκανγκ Γκέτε (ίσως χαριτολογώντας και αυτοσαρκαζόμενος), όταν είπε αυτό το “Γνώθι σαυτόν; Αν γνώριζα τον εαυτό μου, θα το ‘βαζα στα πόδια”. Κι όμως εμμέσως έλεγε μια μεγάλη αλήθεια διότι η φιλοσοφία των αρχαίων πολιτισμών σήμερα είτε δεν υφίσταται είτε υπερκαλύφθηκε από τις ανάγκες της ανθρωπότητας πλέον για ψυχολογία και ψυχιατρική. Βλέπεις πλέον τα ξέρουμε όλα! Και ψάχνουμε τα εσώψυχά μας. Κάπως έτσι το 1955, οι ψυχολόγοι Joseph Luft και Harry Ingham διατύπωσαν το περίφημο παράθυρο Johari, ένα μοντέλο τεσσάρων τεταρτημορίων, που αφορά την αυτογνωσία.
Κάντε την άσκηση, αφού ζωγραφίσετε ένα τετράγωνο και τυχαία πάνω του τραβήξετε μια οριζόντια και μια κάθετη γραμμή, όπως θα σας άρεσε να το βλέπετε. Θα δείτε ότι τα παράθυρα αλλάζουν διαστάσεις προς διάφορες κατευθύνσεις και άρα αλλάζουν τα ποσοστά αυτογνωσίας. Ένα μοντέλο που ωστόσο είχε σημαντική εφαρμογή στους πωλητές εμπορικών εταιρειών ή σε στελέχη που ασχολούνταν με τις σχέσεις με πελάτες.
Σε ταινίες σταθμούς του κινηματογράφου, χαρακτήρες όπως ο “Ταξιτζής” του Σκορσέζε ή ο πολύ πρόσφατος (αν και πολύ γνωστός) “Joker” του Τοντ Φίλιπς, έχουν πολύ καλά κρυμμένες περιοχές ή ακόμα και άγνωστες. Όπου φυσικά το κάτω δεξιά τεταρτημόριο έιναι το πλέον φοβιστικό για όλους.
Κανείς δεν περίμενε για τον Ζαν – Μπατίστ Γκρενούιγ, τον σκοτεινό ήρωα του Patrick Suskind στο περίφημο “Άρωμά” του, ότι καταγράφει στην ατελείωτη τράπεζα της μνήμης του όλες τις μυρωδιές που συναντά στο δρόμο του, και όχι μόνο αυτό, αλλά μπορεί να ανακαλέσει κάθε στιγμή εκείνη που θα διαλέξει. Η μακριά πορεία του στο βασίλειο των οσμών θα τον οδηγήσει στο εργαστήριο του αρωματοποιού στη θέση του ημίθεου, που παρασύρει τα πλήθη με μοναδικό όπλο το ύψιστο και συγκλονιστικότερο άρωμα που υπάρχει: αυτό της ανθρώπινης ύπαρξης.
« ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ», που ερμηνεύεται ελεύθερα ως «πιστός στο ίδιο του το πνεύμα», αναγράφεται στον τάφο του Τζιμ Μόρισον, τοποθετημένο ωστόσο από τον πατέρα του. Πνεύμα και αυτογνωσία, ίσως δυο αντίπαλοι σε ένα σώμα, μάλλον καταδικαστικοί σε τόσους από το περίφημο Club 27, συμπεριλαμβανομένου του Μόρισον. Ενθυμούμενος την αρχή του άρθρου, ακόμα και αν δεν ήταν στα 27, ο Νικόλας Άσιμος υπήρξε ταυτόσημος όλων αυτών.
Πεθαίνοντας ο Νέρωνας είπε “Αλίμονο, τι μεγάλος καλλιτέχνης χάνεται”… Πόσο δίκιο έχει η θυμόσοφη παροιμία του λαού μας: “Σ’ αυτόν τον τόπο τον στραβό, άλλος δεν ήταν κι ήρθα εγώ”.
Για το www.thelook.gr
Κώστας Προβατάς (fb Costas Provatas)
3
