Σίγουρα το 2020 θα μείνει ιστορικά σαν μια ιδιαίτερη χρονιά κυρίως λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά και της πιο ταραχώδους μέχρι σήμερα αμερικάνικης εκλογικής διαδικασίας.

Στα περίεργα ανήκει η θεωρία συνωμοσίας που εμπλέκει αυτά τα δύο γεγονότα, ενώ η νίκη των Δημοκρατικών αλλά κυρίως η ήττα του “προσώπου” Τραμπ (όχι των Ρεπουμπλικάνων), από την επόμενη κιόλας μέρα έφερε μέχρι και ανακοίνωση από αμερικάνικο κολοσσό για τη δημιουργία εμβολίου. Στη διελκυστίνδα των γεγονότων από το αποτέλεσμα αυτό, όσα συμβαίνουν στην γείτονα Τουρκία και που αφορούν εμμέσως τη χώρα μας, μη γνωρίζοντας κιόλας τις αντιδράσεις του απρόβλεπτου ηγέτη τους. Αλλά ο σκοπός εδώ δεν είναι τα νέα των ημερών, αν και περιέργως όλα συναντώνται ένθεν κακείθεν. Κι αν συναντώνται, τότε μοιραία θα θριαμβεύσουν οι υποστηριχτές των θεωριών συνωμοσίας. Ακόμα και τότε όμως θα υπάρξει ένα αποτέλεσμα και όπως πάντα μόνο αυτό μετράει… 

… η επόμενη μέρα δηλαδή.

Το 2017 υπήρξε αρθρογραφία που αφορούσε διάφορα ιστορικά μοντέλα τα οποία “έβλεπαν” με κάποιο μαθηματικό τρόπο το μέλλον των κοινωνιών. Κάτι σαν το ωροσκόπιο το οποίο, όπως γνωρίζουν πολύ γενικά οι περισσότεροι, έχει να κάνει με όμοιες συνθήκες κίνησης των πλανητών και των αστερισμών μέσα στους αιώνες. Η στατιστική επανάληψη ορισμένων φαινομένων δηλαδή, όταν οι αστερισμοί βρίσκονται σε συγκεκριμένη θέση, εν πολλοίς σημαίνει ότι και στο μέλλον θα επαναληφθεί το γεγονός με τις ίδιες συνθήκες. Κάπως έτσι υπάρχουν και οι μελετητές των κοινωνικών φαινομένων στην ιστορία, ελέγχουν την στατιστική επανάληψη τυχόν αλλαγών που οφείλονται στην κοινωνική συμπεριφορά και “προβλέπουν” ένα αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από το αίτιο. Βλέπετε, οι κοινωνίες διαταράσονται για τους ίδιους πάντα λόγους στους αιώνας των αιώνων, απλά διαφέρουν οι τρόποι. Πόσο μάλλον μετά την έκρηξη της τεχνολογίας που έφερε σωρηδόν τις βιομηχανικές επαναστάσεις που ζούμε, αλλά και ταυτόχρονα τις κοινωνικές αλλαγές που αυτές οι καταστάσεις επέφεραν και θα επιφέρουν.

Τα μοντέλα λοιπόν είχαν προβλέψει για το 2020 την -σχεδόν- κατάρρευση του δυτικού κόσμου, όπως τον γνωρίζουμε.  Με χρονικά ορια τοποθετημένα πάντως μέχρι και το μέσον της τρίτης δεκαετίας (σ.σ. περί το 2025), όταν προβλέπεται και η νέα μεγάλη θρησκευτική αναταραχή μεταξύ των λαών, κυρίως φυσικά μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων. Ζούμε τέτοιες κόντρες αυτές τις μέρες, ειδικά μεταξύ Γαλλίας και Τουρκίας που προσπαθεί στο όνομα των επιδιώξεών της να γίνει μπροστάρης όλων των μουσουλμάνων. Πως συνδέονται όλα αυτά και που μπορεί να καταλήξουν; Ας κάνουμε τις συνδέσεις, γιατί προφανώς καπνός χωρίς φωτιά δεν υπάρχει. Ακόμα και οι περίφημες προφητείες όλων των αιώνων, από Νοστράδαμο μέχρι… γιαγιά Βάνγκα, καταφέρνουν πάντα να βάζουν φωτιά. Έστω και αν όλοι έχουν πέσει έξω, για την ώρα τουλάχιστον, ως προς την απευκταία καταστροφή αυτού του κόσμου.

Η πανδημία λοιπόν είναι εδώ, τόσο σκληρή όπως δείχνουν οι συνθήκες και λιγότερο τα νούμερα, τόσο περίεργη όπως δείχνουν οι αποφάσεις των κυβερνήσεων και λιγότερο τα επιχειρήματά τους, τόσο δίπλα μας που ψάχνουμε ανάμεσα στους γνωστούς και φίλους τις εμπειρίες τους σχετικά. Διχαστική για τον κόσμο, αλήθεια ή πλάνη, υποχρεωτικά δικτατορική από τη μια στιγμή στην άλλη. Αδιαφορώντας για την εξελικτική καταστροφή πολλών επαγγελμάτων εκ των ουκ άνευ, ακόμα κι ο πολιτισμός ζει τραγικές μέρες. Η πανδημία δημιουργεί, στην Ευρώπη ειδικά, ένα ιδιότυπο περιβάλλον “Lockdown”, όπου οι άνθρωποι εκτός από το να προστατευτούν μαθαίνουν, εκπαιδεύονται, να κάνουν κι άλλα πράγματα. Και κυρίως να συνηθίζουν στον κοινωνικό μιθριδατισμό σταγόνα – σταγόνα, φοβούμενοι τη “μεγάλη δόση”.

Να εργάζονται από το σπίτι, να εκπαιδεύονται από το σπίτι, να μην εμπιστεύονται τον διπλανό τους, να ενημερώνουν για τις κινήσεις τους, να ενημερώνουν τις Αρχές για την καταπάτηση των κρατικών εντολών από τρίτους, να ξεφεύγουν από τις θρησκευτικές τους συνήθειες, να βλέπονται μέσω μιας οθόνης υπολογιστή, να ζητούν τα ψώνια τους να έρχονται στο σπίτι, να μαθαίνουν το καθεστώς αναστολής εργασίας, να αλλάξουν καθημερινές συνήθειες, να γνωρίσουν καλύτερα ή χειρότερα τον σύντροφό τους και τα παιδιά τους, να φορούν μάσκα για να προστατευτούν, να κοντρολάρουν απομόνωση και κατάθλιψη, να κάνουν όλες τις συναλλαγές τους ψηφιακά και να βλέπουν ψηφιακά τον / την σύντροφό τους όσοι δεν συμβιώνουν. Και μάλλον δεν έχει τελειωμό ο κατάλογος…

Ιστορικά σχεδόν καμιά πανδημία δεν τελείωσε μια μέρα μόνη της, επικρατεί πρώτα η κοινωνική απόφαση να τερματιστεί η καραντίνα, οι άνθρωποι να ψάξουν πως θα ξεφύγουν από τους κανόνες, να αποφασίσουν ότι απλά θέλουν μια μεγαλύτερη ελευθερία, να πάρουν ανάσα αλλά ξέρετε ποιο είναι το αποτέλεσμα αυτής της ελάχιστης και ανθρώπινης επιθυμίας; Ότι θα τους δοθεί αυτό που ακριβώς ζήτησαν:

Μια μεγαλύτερη ελευθερία και όχι όσα είχαν στην αρχή.

Με λίγα λόγια, μαθαίνει κανείς το χειρότερο και αρκείται σε οτιδήποτε καλύτερο. Από όλα τα παραπάνω φυσικά μεγαλύτερη σημασία “την επόμενη μέρα” θα έχουν εργασιακές σχέσεις και συμφωνίες, οι νέοι τρόποι εργασίας, μειώσεις μισθών και συντάξεων κατά το πιθανότερο κλπ. Αλλά είπαμε ότι θα έχουμε μάθει να ζούμε και με λιγότερα και οι ανάγκες μας θα περιορίζονται εν πολλοίς σε μια συνδρομή NETFLIX ή ΑΜΑΖΟΝ κλπ. και επίσης πολλές βόλτες με τον αριθμό 6… Τα άρθρα του 2017 που προβλέπουν την κατάρρευση του δυτικού πολιτισμού όπως είπαμε δεν γνωρίζουν απαραίτητα το αίτιο, αλλά αν τα πιστέψουμε απόλυτα τότε μάλλον έχουμε καπνό και αίτιο. Μια ολόκληρη χρονιά που οι οικονομίες βγάζουν από τα θησαυροφυλακιά τους ζεστά δισεκατομμύρια και πιστώνουν λογαριασμούς, δανείζουν επιχειρήσεις, κανείς δεν είναι τόσο πολύ πεισμένος ότι το κάνουν μόνο με αλτρουιστικά ιδεώδη. Μέχρι την ημέρα του εμβολίου λένε οι επαίοντες, για ένα εμβόλιο που επίσης θα γίνει σημείο τριβής από τους αμφισβητίες και τους υποστηρικτές των θεωριών. Άρα…

Πολύ καλό για να είναι αληθινό.

Η αξία του χρήματος μάλλον είναι κορεσμένη για τους έχοντες, η εξουσία όμως ποτέ. Αντίθετα, η αξία της συναλλαγής για τον μέσο και κάτω πληθυσμό είναι σημαντική, η δυνατότητα να έχει περίθαλψη ύψιστη ανάγκη, το να μεγαλώσει τα παιδιά του για να έχουν ένα καλύτερο μέλλον σε αυτόν τον περίεργο πια κόσμο είναι όνειρο και αν υπάρχουν κάποιες ελπίδες για συνολικά κάτι καλύτερο, εξαντλούνται ακόμα κι από την καταστροφή της φύσης από τους συγκατοίκους της. Ο Στίβεν Χόκινγκ έλεγε ότι “… διαθέτουμε τεχνολογία για να καταστρέψουμε τον πλανήτη αλλά δεν έχουμε βρει ακόμα τον τρόπο να φύγουμε από αυτόν” . 

Αλλάζουμε λοιπόν, από κάθε άποψη. Τα χρόνια της ανθρωπότητας πάνω στον πλανήτη του κάνουν κακό όμως ο πλανήτης δε θα χαθεί, οι ίδιοι οι άνθρωποι κάνουν κακό στον εαυτό τους, από όταν συνέβη ο πρώτος άτυπος πόλεμος και οι Homo Sapiens επικράτησαν των Νεάντερνταλ και τους εξαφάνισαν σιγά σιγά από τη Γη. Κι από τότε σκοτώνονται μεταξύ τους. Και εν έτει 2020 δε χρειάζεται πόλεμος, όπως ισχυρίζεται πλέον ο ιστορικός φιλόσοφος Νόα Χαράρι, αφού οι εμπορικές συναλλαγές αξίζουν περισσότερο. Μήπως αυτό δεν έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ με την Κίνα, προσπαθώντας να εξημερώσει το εκεί θηρίο; Έναν εμπορικό πόλεμο έκανε και μάλλον το πλήρωσε με αυτήν την πανδημία που τείνει όντως να έχει συνέβη πρωτίστως για την τρικλοποδιά στον δυτικό κόσμο, εξ ού και το σύνολο των δυτικών ηγετών του γύρισε την πλάτη. Που καταλήγουμε; Σε αυτό που έλεγε ο παλιός Αμερικανός κωμικός Τζορτζ Κάρλιν.

Μόλις ανακάλυψα το νόημα της ζωής, το άλλαξαν.

Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος στους στίχους του τραγουδιού “Βαβέλ”, που συνέθεσε ο Θέμης Καραμουρατίδης για τη φωνή της Νατάσας Μποφίλιου, λέει:

Μέρα νύχτα χτυπάμε μια κάρτα.

Στη γη του Κάφκα.

Χάσαμε τη μπάλα κι ας μας τα ‘πανε αλλιώς.

Ξόφλησε ο κόσμος ο παλιός.

Τα λεφτά μας βγήκαν άχρηστα κι αυτά.

Τα καλά λεφτά μας μάς ρίξανε στα κάτεργα…

4