Από τις εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό η νέα μελέτη του καθηγητή Ρόμπιν Γουότερφιλντ «Η κατάκτηση της Ελλάδας από τους Ρωμαίους»
Το βιβλίο καλύπτει την περίοδο από τον Α’ Ιλλυρικό πόλεμο του 229 π.Χ ως την καταστροφή της Κορίνθου το 146 π.Χ. Οι τρεις υπερδυνάμεις της ύστερης αρχαιότητας, η Ρώμη, η Μακεδονία και η Συρία διατρέχουν τις 360 σελίδες του βιβλίου.
Ο ρόλος των ιλλυρικών πολέμων, που έχουν υποτιμηθεί όπως σημειώνει ο συγγραφέας είναι καταλυτικός στην ανάπτυξη της ρωμαϊκής δύναμης και τη δημιουργία του ρωμαϊκού ιμπεριαλισμού.
«Τα στοιχεία δείχνουν, πιστεύω, ότι συχνά επέλεγαν (εν. οι Ρωμαίοι) τον πόλεμο με δική τους πρωτοβουλία, ότι το κήρυγμα «περί εξαναγκασμού από εξωγενείς παράγοντες» αποτελεί μια ηχώ της προπαγάνδας για τη δικαιολόγησή τους και ότι χάρη στην μιλιταριστική φύση του πολιτισμού τους, δεν έχαναν ευκαιρία να επεκτείνουν την ισχύ τους».
Το βιβλίο καταδεικνύει και τον εξελιγμένο τρόπο σκέψης των Ρωμαίων στην άσκηση της εξουσίας. Στην περίπτωση της Ελλάδας χρησιμοποίησαν περισσότερο τη διπλωματία και την εξουσία τους παρά τα στρατεύματά τους όπως ex post facto αποδεικνύεται . Η πλήρης μελέτη του Γουότερφιλντ της συγκεκριμένης περιόδου περιλαμβάνει πέρα από την καθαρή αφήγηση των γεγονότων πολλές παρατηρήσεις κοινωνικών και πολιτιστικών θεμάτων που φωτίζουν πτυχές αυτών των γεγονότων για την πληρέστερη κατανόηση κρίσιμων αποφάσεων που δημιούργησαν μια in aeternum αυτοκρατορία.
«Η Ρώμη κατείχε μια κανονική ιμπεριαλιστική θέση, αυτή του κυρίαρχου κέντρου με υποτελείς περιφέρειες, αλλά το έκανε με έναν ασυνήθιστο τρόπο»
Στόχος του συγγραφέα μέσω του συγκεκριμένου βιβλίου είναι να ερευνήσει τη συγκεκριμένη εποχή και να παρέχει στον αναγνώστη την ευκαιρία να αποκαλύψει πέρα από τα γεγονότα (ιστορικά, κοινωνικά-πολιτιστικά) και τις επιστημονικές διαμάχες που προέκυψαν όλα αυτά τα χρόνια, γι’ αυτό συμπεριλαμβάνει μια πλούσια βιβλιογραφία στο τέλος για περαιτέρω έρευνα. Σημειώσεις του συγγραφέα, ένα γλωσσάριο επεξήγησης όρων και χρονολογιών, χάρτες και ένας κατάλογος εικόνων συμπληρώνουν την έκδοση.
Το βιβλίο δεν είναι μόνο ένα βιβλίο ιστορίας αλλά δίνει τροφή για περισυλλογή και διάλογο ως προς τον ρωμαϊκό ιμπεριαλισμό καθώς πλήθος ερωτημάτων τίθενται κινητοποιώντας τον αναγνώστη. Για πχ την κουλτούρα του Ρωμαίου πολίτη που τον ωθούσε σε όλο και περισσότερες κατακτήσεις ή αν η πολιτική του επεκτατισμού αποτελούσε μια σχεδιασμένη πολιτική ή προέκυπτε εξαιτίας των περιστάσεων.
«Το 196 π.Χ ο Τίτος Κόιντος Φλαμίνιος, προς σχεδόν υστερική ευχαρίστηση του ελληνικού ακροατηρίου του, ανακήρυξε τους Έλληνες ελεύθερους όχι μόνο από τους Μακεδόνες τους οποίους είχε πρόσφατα νικήσει αλλά και από τη ρωμαϊκή εξουσία- ελεύθερους να κυβερνιούνται μόνοι τους και να αποφασίζουν τη δική τους πολιτική και το δικό τους μέλλον. Μόλις τριάντα χρόνια αργότερα όπως θα δούμε, ο Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος εξαπέλυσε στην Ήπειρο μία από τις χειρότερες βιαιοπραγίες στην ρωμαϊκή ιστορία. Μέσα σε τριάντα χρόνια οι Ρωμαίοι μετακινήθηκαν από την ήπια , αν και κυνική, καλοσύνη στην κυριολεκτική εθνοκάθαρση, από την έμμεση παρέμβαση στην επιβολή αλλαγής καθεστώτων στην Ελλάδα, στη Μακεδονία και στην Ιλλυρία. Το βελούδινο γάντι είχε αφαιρεθεί, για να αποκαλύψει τη διεκδίκηση της υπεροχής που βρίσκεται πίσω απ’ όλα τα ιμπεριαλιστικά εγχειρήματα».
Η σαφήνεια και η συναρπαστική αφήγηση κάνουν την ανάγνωση ενδιαφέρουσα, καθώς λείπει το κλασικό ακαδημαϊκό ύφος των ιστορικών. Ένα μοναδικό ντοκουμέντο ιστορικής κι όχι μόνο περιγραφής της εσωτερικής, πολιτικής και κοινωνικής, υφής της Ρώμης και των γειτόνων της κατά τον τρίτο και δεύτερο αίώνα π.Χ. Ένα βιβλίο που ανιχνεύει τις πτυχές της ρωμαϊκής νοοτροπίας και επιπρόσθετα φωτίζει την παρακμή των ελληνιστικών βασιλείων των τελευταίων προχριστιανικών αιώνων.
1
