Ο ιμπεριαλισμός και η παγκοσμιοποίηση είναι δυο όροι που μάθαμε να χρησιμοποιούμε στη σημερινή εποχή, οι οποίοι περιγράφουν ουσιαστικά τρόπο ζωής, όπως αυτός εξελίσσεται μέσα από αποφάσεις κυβερνήσεων αλλά και των μεγάλων κέντρων αποφάσεων που ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία.
Ο ιμπεριαλισμός, ένα μέσο ελέγχου κρατών και ανθρώπων, η δε παγκοσμιοποίηση ένας τρόπος διαχείρισης ανθρώπων και χρήματος. Αν κάνουμε μαθηματική πράξη τις ενδιάμεσες εξισώσεις και διαγράψουμε τον κοινό όρο “άνθρωποι”, θα μείνει ο έλεγχος και διαχείριση κρατών και χρήματος. Και στις δυο περιπτώσεις “αναγκαία” είναι η μετακίνηση πληθυσμών και ο έλεγχός τους, η βιομηχανοποίηση των μερών κυριαρχίας, η δημιουργία κατά το δυνατόν κοινής κουλτούρας και φυσικά η εύκολη πληροφόρηση του κόσμου απ’ άκρου εις άκρον. Στην εποχή μας, όλα τα παραπάνω είναι μια πραγματικότητα και μια έντονη κατάσταση, αναλογιζόμενοι το μεγάλο μεταναστευτικό και προσφυγικό πρόβλημα αλλά και τις ροές, ταυτόχρονα τη γιγάντωση πολυεθνικών εταιρειών που ελέγχουν τον παγκόσμιο πλούτο και παράλληλα το ρόλο του παγκόσμιου ιστού, του διαδικτύου, που εν πολλοίς ελέγχει τη ζωή του κόσμου ποικιλοτρόπως.
Το γεγονός ότι προέκυψε μια αιτία υγείας που σταμάτησε τα πάντα στον κόσμο, ειδικά στον “δυτικό” λεγόμενο κόσμο, έρχεται να αναδείξει μια άλλη πτυχή. Αυτήν του απρόβλεπτου, του απρόοπτου για τον παραπάνω επιλεγόμενο τρόπο ζωής . Στάση εργασίας πολλών εκ των εργασιών που γίνονται ανά τον κόσμο, κλείσιμο συνόρων για τον περιορισμό εν μέσω πανδημίας, εγκλεισμός πάνω από 1 δισ. ανθρώπων στις οικίες τους. Αυτόματα σκεπτόμαστε την “επόμενη μέρα”, όλοι αυτό κάνουν, μη γνωρίζοντας πότε είναι αυτή ακριβώς και τι σημαίνει.
Tην τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος…
τάδε έφη Σωτήρης Τσιόδρας, δανειζόμενος από τον Οδυσσέα Ελύτη και “εκμεταλλευόμενος” την Παγκόσμια μέρα ποίησης. Σίγουρα ναι. Διαφάνηκε κάτι που ήδη επιβεβαίωσε το παραπάνω και μάλιστα παγκοσμίως, από τη μεριά της φύσης. Η διακοπή των εργασιών του ανθρώπου και ο αναγκαστικός περιορισμός του, ξαναζωντάνεψε πολλά φυσικά μέτωπα.
- Η εικόνα των δορυφόρων από το Διάστημα δείχνει τη Γη σε πολλά σημεία της χωρίς ατμοσφαιρική ρύπανση και επομένως τα στοιχεία ζωτικότητας (μας) του αέρα που αναπνέουμε, να είναι σημαντικά διαφοροποιημένα προς το καλύτερο. Φυσικό αποτέλεσμα, αφού σταμάτησαν και οι αεροπορικές πτήσεις, οι οποίες το 2019 άφησαν πίσω τους 915 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με τον οργανισμό Air Transport Action Group (ATAG)
- Ο θόρυβος μειώθηκε τόσο, που έγινε σημαντική ποιοτικότερη η μέρα μας αλλά και η νύχτα μας και κυρίως ο ύπνος μας, αφού δεν επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες και γίνεται ήρεμα.
- Όλοι έχουμε δει τις εικόνες με τα δελφίνια στο Κάλιαρι της Σαρδηνίας και τους κύκνους στη Βενετία, αλλά και ζώα να μπαίνουν σε διάφορες πόλεις που γειτνιάζουν με το δικό τους βασίλειο.
- Νομίζω ότι τις καθαρές νύχτες πια τις συνοδεύουν όμορφες εικόνες λαμπερών άστρων, ενώ ακούς πουλιά να κελαηδούν στις πόλεις.
Αυτά λοιπόν έγιναν μάλλον εν αγνοία μας, αλλά ήταν ανάγκη να έρθει ένας κορονοϊός να “σταματήσει” τη ρυπογόνα δραστηριότητά μας; Να ζήσουμε θανάτους και τρόμο; Και τοποθετώ τη λέξη “σταματήσει” σε εισαγωγικά γιατί μάλλον πρόκειται για διάλειμμα, σαν αυτά μιας κινηματογραφικής αίθουσας που μας προσφέρει απίθανες σκηνές απίθανων περιπτώσεων σε ένα απίθανό Σύμπαν. Κι όμως… γίναμε πρωταγωνιστές-μικροί Θεοί εντός των τειχών μας για να αντιμετωπίσουμε το θηρίο της ανθρώπινης επαφής. Κι όπως έλεγε ο Αριστοτέλης κάπου 2.500 χρόνια πριν.
Αυτός που μπορεί να ζήσει μακριά απ’ τις ανθρώπινες κοινωνίες είναι
είτε θηρίο είτε Θεός
Με ποιον τρόπο λοιπόν πρωταγωνιστές;
- ασχολούμενοι με τον εαυτό μας και την οικογένειά μας, να γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας ή να παραγνωριστούμε. Η χαλάρωση των μέτρων στην Κίνα, έχει φέρει την πολυαναμενόμενη κανονικότητα σε δοκιμασία, όσον αφορά τα διαζύγια! Έκρηξη!
- αναμετρώμενοι με σχέσεις, φιλίες και γνωριμίες.
Δύσκολο ε; Όταν έχουμε μάθει να ζούμε μαζί αλλά χώρια τα 2/3 και παραπάνω της ημέρας, σύντροφοι, γονείς με παιδιά, ξαφνικά θα γνωριστούμε καλύτερα. Τα παιδιά θα δουν ίσως να γιγαντώνονται διαφωνίες μπροστά τους με τρόπο που δεν φαντάζονταν ότι συνέβαιναν πράγματα στα σπίτια τους, κάποια άλλα -ελπίζω- να δουν παλιές διαφωνίες να γεφυρώνονται και να βρουν την Ιθάκη τους. Εξάλλου μπροστά σε έναν κοινό εχθρό, ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας, πρώτα για τα παιδιά μας, αλλά και για εμάς τους ίδιους. Ο χειρότερος σύμβουλος στη ζωή λέγαμε ότι ήταν η μοναξιά μέχρι σήμερα. Προκύπτει με όλο τούτο ότι είναι και η απομόνωση με κάποιον / α που ίσως δεν έχουμε πια τους ίδιους στόχους ή τους χάσαμε στην πορεία της ζωής. Δύσκολη τέτοια συμβίωση, αλήθεια είναι. Όμως αισθάνομαι ότι αυτές οι ώρες κι οι μέρες δεν μπορούν να δημιουργούν παραπάνω εχθρούς ή παραπάνω μη αντιμετωπίσιμες διαφωνίες. Οι συμμαχίες πάντα λειτουργούσαν υπέρ ενός κοινού στόχου, όσο κι αν διαφωνούσαν σε πολλά οι συμμετέχοντες, ειδικά όταν η συνεργασία αυτή δεν έχει εναλλακτική επιλογή σχεδόν. Φαντάζομαι ότι οι παραγωγικές γενιές και ηλικίες που ζουν όλο αυτό, δε θέλουν να δουν παιδιά με ψυχολογικά προβλήματα μετά, ούτε τους ίδιους τους εαυτούς τους σε αυτήν την κατάσταση.
Το πρώτο πρόβλημα των γονιών είναι να μάθουν στα παιδιά τους πώς να συμπεριφέρονται σε μια καλή κοινωνία, αλλά δεν το τηρούν οι ίδιοι
Και στο πίσω μέρος του μυαλού τους παράλληλα να ανησυχούν και να φροντίζουν ηλικιωμένους γονείς, για τους οποίους μπορεί να νιώσουν -αναίτια ίσως- υπεύθυνοι σε μια κακή εξέλιξη. Φαντάζομαι ότι για ένα θέμα δημόσιας υγείας όπως αυτό που περνάμε, είναι πολύ κρίμα να υπάρξουν άλλα χειρότερα. Οφειλουμε να ζυγίσουμε πράγματα και καταστάσεις και να δώσουμε αισιοδοξία και χαμόγελο στη ζωή μας με όποιον παράδοξο τρόπο, ακόμα κι αυτόν που δεν είχαμε μέχρι σήμερα στο μυαλό μας. Ας πάρουμε παράδειγμα από τα social media που η ευρηματικότητά τους (μας) πραγματικά είναι ασύλληπτη και απεικονίζει την άλλη πλευρά της ζωής, αυτήν του “σοβαρού” χιούμορ. Η αισιοδοξία εξάλλου χαμογελάει από την πλευρά της ζωής, μέχρι την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, δυο μωρά ήρθαν στον κόσμο από μητέρες θετικές στον ιό. Κι όμως, τα μωρά είναι ακμαιότατα και υγιέστατα και κυρίως άνευ ιού! Ένας Γάλλο κληρικός έλεγε το υπέροχο (για να πάμε παρακάτω)…
Η ευτυχία είναι το επάγγελμα του ανθρώπου
- Αναμετρώμενοι λοιπόν με καινούριες επαγγελματικές συνήθειες
Μια εξαιρετικά δύσκολη καμπή των επαγγελματικών συνθηκών. Το “άβατο του σπιτιού”, για όσους μπορούν να μεταφέρουν την εργασία στο σπίτι, γίνεται χώρος εργασίας. Κάποιοι το θεώρησαν ανακούφιση, εν μέρει είναι δεδομένων των συνθηκών. Άλλοι το θεώρησαν απαραίτητη προϋπόθεση για να μη χαθούν δουλειές και να υποστηριχτεί κι έτσι ταυτόχρονα η κάθε εργασία και η δημόσια υγεία. Όλα ισχύουν. Μέχρι του σημείου όμως που οφείλουμε να παρατηρήσουμε δυο θέματα βασικά και αντιδιαμετρικά. Αφ’ ενός όπως το προτάξαμε, το άβατο της οικίας δεν υφίσταται, η “δουλειά” εισβάλλει στα ενδότερά της. Οι ώρες εργασίας δεν υφίστανται, ούτε καν οι μέρες. Ας μην το ερευνήσουμε παραπάνω, ελπίζοντας ότι πρόκειται για λύσεις “επί του παρόντος”. Διότι επί της ουσίας, ένας εργαζόμενος από το σπίτι είναι ένας περιθωριακός και αναλώσιμος υπάλληλος με καθήκοντα, χωρίς πρόσβαση στον κεντρικό χώρο αποφάσεων και με “εντεταλμένη υπηρεσία”. Απολαμβάνω Μαξίμ Γκόργκι…
Όταν η εργασία είναι χαρά, η ζωή είναι ωραία. Όταν η εργασία είναι καθήκον,
η ζωή είναι σκλαβιά
Οι αναλύσεις των μεγάλων ομίλων από αρχής του 21ου αιώνα, “βλέπουν” σοβαρή οικονομική ωφέλεια, αν μεταφερθεί όγκος εργαζομένων στα σπίτια (εξαιρουμένων παραγωγικών μονάδων), ακόμα κι αν τους πληρώνουν μέρος των παγίων εξόδων τους (ηλεκτρικό, τηλέφωνο κλπ.).
- Μειώνονται οι καθυστερήσεις στις ώρες εργασίας γιατί δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει π.χ. χρόνος μετακίνησης από και προς μια εργασία, ενώ παράλληλα το “οκτάωρο” ξεκινά χωρίς άλλου είδους προετοιμασία.
- Ταυτόχρονα ο εργαζόμενος νιώθει ευνοημένος, αλλά ουσιαστικά κάθε στιγμή της “εργασιακής ημέρας” είναι διαθέσιμος.
- Μειώνεται ο απαραίτητος χώρος εγκαταστάσεων που χρειάζεται για να στεγαστούν υπάλληλοι, επομένως και οι περιπτώσεις που αφορούν περιπτώσεις ασθενειών (κολλητικές κλπ.). Συνεπώς μειώνονται τα λειτουργικα έξοδα μιας επιχείρησης.
Η εργασία απελευθερώνει
Η επιγραφή στην είσοδο του Άουσβιτς (και σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης)
Είναι πράγματι οξύμωρο, που μια τέτοια κατάσταση ήρθε να γκρεμίσει ένα κάστρο του λεγόμενου “καπιταλισμού”, από τη στιγμή που ο κόσμος σταματάει να εργάζεται και άρα να παράγει. Φυσικά η Δύση έχει “λίπος” και θα το κάψει για να μη φτάσει να διαλυθεί ο κάθε παραγωγικός ιστός που με κόπο έχει στηθεί στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης. Είναι επίσης οξύμωρο, από τότε που ο Ούγγρος γιατρός Ignaz Semmelweis “απαίτησε” από την ιατρική κοινότητα -τουλάχιστον- να πλένει τα χέρια της για να μην μεταδίδει ασθένειες, να φτάσουμε εδώ σήμερα και η φύση (μας η προδομένη) να μας μαθαίνει να πλένουμε -σχολαστικά- τα χέρια μας -και πάλι τουλάχιστον-. Παράλληλα να δώσουμε σημασία στην υγεία μας με οποιοδήποτε κόστος πια! Γιατί ο περιορισμός της κυκλοφορίας μας είναι σημαντικό κόστος στην ψυχολογία μας και σε όσα είπαμε παραπάνω. Επομένως σήμερα μαθαίνουμε να κλεινόμαστε “στα τείχη μας” λόγω άνωθεν εντολών και καταστάσεων. Δεν έχω σαφή εικόνα ποιες μπορεί να είναι αυτές οι καταστάσεις, όμως νιώθω ότι πρέπει να πειθαρχήσω. Και επομένως δε μου βγαίνει κι από το μυαλό ότι ζω την “ανοσία της αγέλης”, που θα την αντιληφθώ (εγώ ή οι επόμενοι από μένα) ως τρόπο ζωής. Ανοσία σημαίνει και κάτι άλλο, σύμφωνα με το ελληνικό λεξικό, όσον αφορά την μεταφορική της σημασία. Την αγέλη την ξέρουμε καλά εκτιμώ…
Ο εθισμός σε μια κατάσταση και η συνακόλουθη αδιαφορία ή έλλειψη δυσαρέσκειας
Είναι επίσης οξύμωρο να αντιμετωπίζουμε ότι βλέπαμε σε έργα κάποια χρόνια πριν. Ή να αντιμετωπίζουμε κάτι χωρίς δυνατότητα εμβολιασμού, έχοντας ήδη φτάσει στο 1/5 του 21ου αιώνα. Κι όμως, το εμβόλιο αυτό θα δημιουργήσει καινούριες αυτοκρατορίες (ιμπεριαλιστικού καθεστώτος φαντάζομαι), θα αυξήσει την παραγωγικότητα προς όφελος της καπιταλιστικής δράσης. Δεν ακολουθώ τη συλλογιστική των θεωριών συνωμοσίας, του τύπου τι θα έχει μέσα το εμβόλιο, όμως ο εμποτισμός της υποβολής δεν έχει όρια στην ανθρώπινη ψυχολογία. Θα υπάρξει επίσης μια τρομερή ώθηση στην πληροφορία και το διαδίκτυο. Τα μέσα που ο άνθρωπος θα αρχίσει να τα προτιμά κλεισμένος στο σπίτι (ήδη το κάνουμε ακόμα και ζώντας ως “ελεύθεροι”), φοβούμενος το διπλανό του και ίσως να είναι έτοιμος να πολεμήσει για ένα εμβόλιο κι ένα ακόμα χαρτί υγείας. Και θα δουλεύει από το σπίτι, θα έχει τα πάντα σε ψηφιακή μορφή. Θα μου πει κανείς που είναι το κακό σε πολλά από αυτά.
Δεν μπορεί να επιβληθεί σε μια κοινωνία μεγαλύτερο κακό από τη
χρησιμοποίηση του νόμου σαν μέσο αρπαγής (Φρεντερίκ Μπαστιά)
Το τελευταίο οξύμωρο απαντά. Σε όλα τα παραπάνω δε βγαίνουν τα νούμερα! Πανδημία σε ένα παγκόσμιο σύστημα που στο 2020 μετράει 250.000 αυτοκτονίες, ενώ έχουν πεθάνει πάνω από 1.500.000 παιδιά κάτω των 5 ετών, τα περισσότερα από την πείνα! Τι από τα δύο έχει υποστηρίξει τόσο θερμά ο Π.Ο.Υ., που να μην ονομάζεται Πανδημία, έστω που δεν είναι κολλητική. Στατιστικά υπάρχουν, τα μαθαίνουμε και ψαχνόμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας. Αναρωτιέμαι όλο αυτό το νοσηλευτικό προσωπικό, τι έχει ζήσει και τι θα ζήσει ακόμα και πόσοι από αυτούς δε θα βγουν με σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα από αυτήν την κατάσταση. Μακάρι να είναι όλα αυτά θεωρίες και να έχει δίκιο η φύση που μας προκαλεί. Αν και ο κάθε ιός δεν είναι “της φύσης”, επίσης το ξέρουμε καλά. Από κάπου ας πούμε ξέφυγε… Και να μείνουμε στο “κοπάδι” γιατί αλλιώς θα μας στραβοκοιτάζουν μετά…
Όποιος προσπαθεί να βγει απ’ το μεγάλο κοπάδι που λέγεται «κοινωνία», προκαλεί τη δυσαρέσκεια του κοπαδιού (Πετράρχης)
Νομίζω πως μαθαίνουμε όλοι σιγά σιγά ότι πρέπει να υπακούμε. Και τι σοφότερο σε μια ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (όχι μόνο την ελληνική για να μην λέμε ότι εμείς τα κάνουμε), παρά να υπακούς στο Σύνταγμα. Που λέει ότι η Δημόσια Υγεία είναι πάνω απ’ όλα. Και ναι, είναι. Αλλά όλο αυτό οδηγεί σε μια άλλη κοινωνία, που αφορά την επόμενη γενιά ίσως, αυτή που εκκολάπτεται κι αυτές που θα έρθουν. Γιατί οι υπάρχουσες απλά έζησαν έναν πόλεμο και θα ζήσουν ότι τους περισσεύει με τα αποτελέσματά του. Η εποχή της εικονικότητας είναι εδώ, σαν τον αόρατο εχθρό που διαμηνύουν όλοι οι επαϊοντες. Με προβληματίζει ότι ακόμα και το “μη βάλεις το χέρι στο στόμα” έχει έναν συμβολισμό. Αυτόν που λέει η μαμά στο παιδί, αφού του μάθει και πως να πλένει τα χέρια του. Δεν ξέρω αν θα σκάσει με κρότο η παγκοσμιοποίηση και θα αποξενωθούν περισσότερο οι λαοί κι οι άνθρωποι απ’ ότι μέχρι τώρα. Με προβληματίζει ότι “μαθαίνω”, ακριβώς όπως ένα μωρό, να κάνω κάτι πειθήνια, με την Υπεράνω αιτιολόγηση της Υγείας.
Δεν την αμφισβητώ αλλά δεν ξέρω γιατί τη φοβάμαι…
Για το www.thelook.gr
Κώστας Προβατάς (fb Costas Provatas)
5
